Halk Edebiyatı

Anonim Türk Şiiri

Söyleyeni belli olmayan ürünlerden oluşan ve dilden dile dolaşarak halka mal olan şiirlerdir. Mani, türkü ve ninni bu edebiyattaki en önemli şiir türleridir.

• Örnek :
• Karşların ak dedikçe
• Kirpiğin çok dedikçe
• Pek mi gönlün büyüdü
• Sen gibi yok dedikçe

Aşık Tarzı Türk Şiiri

Aşık adı verilen halk ozanları tarafından genellikle saz eşliğinde söylenen şiirleridir. Bu anlayışla ortaya konulan ürünlerin en önemlisi koşmadır. Aşıklar koşmanın yanında semai, varsa ve destan adı verilen şiirlerde söylenmiştir.

Burada adı geçen destanla milletlerin başından geçen önemli olayların anlatıldığı olağanüstü olay ve kahramanlara yer verilen şiirlerin farklı ürünler olduğunu belirtelim

• Aşık tarzı Türk şiiri ürünleri, işledikleri konulara göre şu adlarla anılmıştır.
• A) Güzelleme : Lirik bir anlatımla aşk, doğa gibi konuların ele alındığı şiirlerdir.

B) Koçaklama : Epik bir anlatımla Kahramanlık, savaş gibi konuların işlendiği, şiir türüdür.

C) Taşlama: Satirik üslupla dile getirilen ve bir kişi ya da topluluğun bozuk beğenilmeyen yönlerini eşleştirmek için söylenen şiirlerdir.

D) Ağıt : Sevilen bir kişinin ölümünden duyulan üzüntüyü dile getirilen çoğunlukla lirik bazende didaktik bir anlatıma sahip olan şiirlerdir.

Örnek: Hasta oldun yatağını istersen Kadir Mevlam sağlığını göstersin cennet-i alâdan bir köşk dilersin Beynunun farzını kıldın mı gönül ?

Dini Tasavvufi Türk Şiiri

Tasavvuf anlayışına bağlı kişilerce söylenen, dini konuların işlendiği şiirlerdir.Bu geleneğin en önemli ürünü ilahilerdir. İlahilerin yanında nefes, demeç, nutuk, sayhiye ve devriye gibi nazım şekilleride bu tür şiirin içinde değerlendirir.