Liseler İçin Osmanlı Tarihi - 7
- 5 dakika
- 28 Ocak 2011 Cuma 14:27
ANADOLU'DA SİYASÎ BİRLİĞİN KURULMASI
1. Murat Döneminde Anadolu'daki Faaliyetler
I. Murat, hükümdar olduktan sonra ilk seferini Ankara üzerine yaptı. 1354 yılında Süleyman Paşa tarafından alınan Ankara'da, güçlü bir Ahi teşkilâtı vardı. Karama- noğullarının teşvikiyle isyan eden Ahiler, Osmanlı kuvvetlerini buradan çıkararak, şehri ele geçirmişlerdi. I. Murat, Anadolu beylerine karşı bir güç gösterisi olarak, Ankara önlerine gelip, şehri ikinci defa aldı.
a) Anadolu Beylikleriyle İlişkiler
1. Murat, Balkanlar'da Osmanlı egemenliğini sağlamlaştırırken, Anadolu beyliklerini de topraklarına katma amacı içindeydi. Bunu gerçekleştirme yolunda ise, çatışmaya girmekten çok, barışçı bir siyaset izliyordu. Bu sırada Germiyanoğulları, Kara- manoğullarının tehdidi altında bulunuyorlardı. Germiyanoğlu Süleyman Şah, bu tehdit karşısında Osmanlılara yaklaşma ihtiyacı duydu. Bu amaçla da, kızını, 1. Murat'ın oğlu Yıldırım Bayezid'e verdi. Aynı zamanda kızının çeyizi olarak Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav'ı Osmanlılara bıraktı (1381). Bir yıl sonra da Hamitoğulların- dan, Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, Seydişehir ve İsparta para karşılığı alındı.
b) Osmanlı-Karaman Savaşı
Karamanoğulları, kendilerini Selçukluların mirasçısı olarak görmekteydiler. Bu nedenle Osmanlıların Anadolu'da genişlemeleri, Karamanoğullarının siyasetine uygun değildi. İki taraf arasındaki rekabete rağmen I. Murat, kızı Nefise Sultan'ı Kara- manoğlu beyi Alâeddin Ali Bey ile evlendirdi. I. Murat'ın amacı, kurulacak bu akrabalık sayesinde Rumeli'de fetihlere devam ederken, Karamanoğullarından bir saldırı gelmesini önlemekti. Ancak, bu akrabalık da, Karamanoğullarının Osmanlılara karşı olan düşmanlığını önleyemedi.
I. Murat'ın Rumeli'de meşgul olmasından yararlanan Alâeddin Ali Bey, 1386'da Osmanlı topraklarına saldırarak, bazı yerleri işgal etti. Bu durum üzerine I. Murat, Karamanoğulları üzerine sefere çıktı. Konya civarında yapılan savaşı Osmanlılar kazan-: 1387). Savaşı kaybeden Alâeddin Ali Bey, af dileyince bağışlandı ve beyliğinin devamina izin verildi.
2- Yıldırım Bayezid Döneminde Anadolu'daki Faaliyetler
a) Batı Anadolu'daki Beyliklerin Ortadan Kaldırılması
I. Murat'ın Kosova'da şehit olduğu haberi Anadolu'ya gelince, Anadolu beylikle-
- bu durumdan yararlanmak istediler. Karaman, Aydın, Saruhan, Menteşe ve Ha- ~ toğulları Osmanlı topraklarına saldırdılar.
Yıldırım Bayezid, bu sırada Rumeli'de bulunuyordu. Rumeli'deki sınırları güven z tına alan Yıldırım Bayezid, Anadolu'ya geçti: Candaroğullan, Osmanlılara sadık -alarak, Yıldırım Bayezid'in yanında yer aldı. Yıldırım Bayezid, önce Germiyanoğulla- r jzerine yürüdü. II. Yakup Bey, ele geçirilerek hapsedildi ve beyliğine son verildi.
- .dınoğlu İsa Bey, karşı koyamayarak teslim oldu. Bunu takiben Menteşeogullan .e Saruhanogullanna son verildi (1390). Aynı yıl içinde, Bizans'ın Anadolu'daki son şehri olan Alaşehir de Osmanlı topraklarına katıldı. 1392'de Antalya alınarak, Hamitoğullan Beyliği'ne son verildi.
b) Karamanoğulları Beyliği'ne Son Verilmesi
Karamanoğullarının, Osmanlılara karşı düşmanca hareketlerinin devamı üzerice, Yıldırım Bayezid, 1391'de sefere çıktı. Osmanlı ordusu karşısında tutunamayaca- nı anlayan Karamanoğlu Alâeddin Ali Bey kaçtı. Bu tarihlerde Sivas, Tokat, Kayse- -i dolaylarında Kadı Burhaneddin Devleti bulunuyordu. Kayseri Kadısı Şemseddin 'ehmet Efendi'nin oğlu olan Kadı Ahmet Burhaneddin, 1981'de Eretna Devleti'ne son vererek, Kadı Burhaneddin Devleti'ni kurmuştu. Alâeddin Ali Bey, Osmanlılara
- arşı Kadı Ahmet Burhaneddin'den yardım istemişti. Ancak, Alâeddin Ali Bey, Kadı nhmet Burhaneddin'den istediği yardımı alamayınca barış istedi. Bazı şehirleri Osmanlılara bırakması ve bir daha Osmanlı topraklarına saldırmaması koşuluyla barış yapıldı.
Niğbolu Savaşı sırasında Karamanoğulları, yeniden Osmanlı topraklarına saldırdı. Niğbolu zaferinden sonra Anadolu'ya geçen Yıldırım Bayezid, Alâeddin Ali Bey'in anlaşma teklifini kabul etmedi. 1397'de yapılan savaşı kazanan Yıldırım Bayezid, Alâeddin Ali Bey'i idam ettirerek, Karamanoğullarına son verdi.
c) Candaroğullan ve Kadı Burhaneddin Devleti Topraklarının Alınması
Yıldırım Bayezid, 1392'de Kastamonu'yu alarak, Candaroğullan Beyliği'nin Kastamonu koluna son verdi. Bu başarı sonucu, Kızılırmak ve Yeşilırmak yöresindeki yerli emirle^ Osmanlı egemenliğini tanıdılar. Anadolu'daki bu yeni siyasî gelişmeler,di (1387). Savaşı kaybeden Alâeddin Ali Bey, af dileyince bağışlandı ve beyliğinin devamına izin verildi.
d) Malatya ve Elbistan'ın Alınması
Yıldırım Bayezid (bk. Resim: 9), 1399'da Memlüklere ait olan Malatya'yı aldı. Arkasından, Dulkadiroğulları Beyliği'nin merkezi Elbistan'ı ele geçirdi. Malatya ve Elbistan'ın alınması, Osmanlılar ile Memlüklerin arasını açtı. Timur'un Anadolu'ya girmeye hazırlandığı bir sırada, Memlükler gibi kuvvetli bir dostun kaybedilmesi, Osmanlılar için iyi olmadı.
2 Yorum Var